Naar een "Modest Proposal" van Ron McCray, www.turtlewheel.com
1. Hoe we emotionele verwondingen oplopen
Vaak vraag je je af waarom je niet gelukkig bent, we proberen allemaal in harmonie en vrede te leven en het lukt maar niet. Veel is het gevolg van onbewuste reactiepatronen die ooit hebben gewerkt, maar ons nu tot last zijn. We zien ons dan reageren met woede of angst terwijl we liever tactisch en begripvol willen zijn. Dit wordt veroorzaakt door de emotionele verwondingen die we in ons leven opgelopen hebben.
Hiervoor moeten we teruggaan naar onze vroege jeugd. Er gebeurde iets waaruit we de conclusie trokken dat liefde voorwaardelijk is. Het moest worden verdiend, we konden er niet op vertrouwen dat liefde of acceptatie vanzelfsprekend was. We kregen pas acceptatie of goedkeuring als we aan bepaalde voorwaarden voldeden.
Oudere belangrijke mensen in ons leven gebruikten individueel of gezamenlijk, apart of gecombineerd twee methodes om deze voorwaarden te structureren.
De eerste is fysiek, en werd voornamelijk gebruikt voordat we gesproken taal konden begrijpen. Fysieke conditionering is makkelijk te gebruiken op een kind dat zwak en weerloos is. Als we niet deden wat er van ons verlangd werd, werden we geslagen, geschud, apart gezet, met kwaadaardig geluid bejegend of op andere wijze getoond dat ons gedrag veranderd diende te worden om liefde mogen te ontvangen. Uiteraard deden onze opvoeders dit niet om ons te verwonden, maar omdat ze geen alternatief kenden en bovendien geen manier om hun eigen emotionele wonden te helen. Vaak zullen ze uit liefde maar met onmacht gehandeld hebben naar voorbeeld van hun ouders.
De tweede methode was verbaal, met het begrijpen van het gebruik van het gesproken woord werd het een stuk duidelijker wat er van ons verlangd werd en wat de voorwaarden waren om liefde of acceptatie te ontvangen. Wanneer we nu iets deden wat niet van ons verwacht werd werden we bedreigd, beschreeuwd, gekwalificeerd, gedegradeerd, voor schut gezet en in het algemeen genomen als onwaardig beschouwd totdat we dat gedrag aannamen wat van ons verlangd werd.
Vaak werden deze twee methodes gecombineerd om de gewenstheid van bepaald gedrag dubbel te benadrukken. Het mag een beetje te onbewogen of zelfs cynisch klinken maar dit taalgebruik maakt het duidelijker te begrijpen hoe emotionele wonden ontstaan, of ze nu licht of ernstig zijn. Dit zakelijke aspect van voorwaardelijke liefde vormt de basis van een stukje kennis wat de theorie van het leren wordt genoemd. Deze theorie is een set regels die aangeeft hoe het leerproces zich voltrekt. Zij die hier de rol van leraar spelen hoeven zich van deze regels niet bewust te zijn, de theorie is gevonden naar aanleiding van observaties, waardoor deze beschrijvend van aard is en niet instructief. Er zijn twee basisprincipes in het leerproces die relevant zijn voor ons onderwerp betreffende de emotionele verwondingen.
1. Het eerste stuk betreft de stimulus-respons reflex, ook wel geconditioneerde reflex genoemd (of oorzaak en gevolg koppeling, overtuiging, programmering). Nu hoe het werkt. Jij bent ouder en ik ben kind. Ik vind het leuk om een vreemd klinkend slurpend geluid te maken en te luisteren hoe het steeds verandert als ik mijn mond op een steeds weer andere manier beweeg. Jij vindt dat geslurp behoorlijk irritant worden en zegt me ermee te stoppen, maar ik heb er plezier in en ga dus door met mijn spel – het is mooi! Op dit moment is er nog geen stimulus-respons reflex. Je vertelt me nog een aantal malen het geluid te staken, maar ik doe dat niet, het leuke eraan verandert immers niet. Jouw irritatie groeit en dan vertel je me dat ik klink als een idioot en dat ik stom ben. Nu heb je mijn aandacht – ik wil niet dat er aan me gedacht wordt als een idioot (wat dat ook mag zijn, maar aan de toon van je stem te horen is het niet echt goed) hoewel, slurpen is echt hartstikke leuk en ik neem het voor lief dat er aan me gedacht wordt als iets wat een idioot genoemd wordt en slurp nog een keer.
Vanuit een wolkeloze hemel knalt er een bliksemschicht naar beneden, in de vorm van de palm van jouw hand die tegen de zijkant van mijn hoofd slaat. Het doet pijn! Mijn geslurp (stimulus) trok een klap (respons) aan. Als de respons intens genoeg is (pijn in dit geval), wordt de reflex (de verbinding tussen ‘oorzaak’ en ‘gevolg’) een feit, zodat geslurp nu gekoppeld is aan pijn. Als de respons niet intens genoeg is, kunnen meerdere gelegenheden de reflex bekrachtigen. En dan nu de sleutel; om een reflex te bewerkstelligen moet de respons krachtiger zijn dan het voordeel wat de stimulus oplevert. Slurpen is nu minder waard dan de pijn van een klap plus de beoordeling als idioot. Het slurpen stopt en het gevoel van geliefd te zijn is gekoppeld aan een voorwaarde. Voorwaardelijke liefde is beter dan helemaal geen liefde, vooral als het betekent dat me dan geen pijn gedaan zal worden, fysiek en/of emotioneel.
Het enige probleem wat zich voordoet is dat ik niet begrijpen kan waarom slurpen pijn oplevert, terwijl het wel zo is.
Nu ervaar ik dus een emotionele wond. Deze lijkt niet zo groot, maar laten we eens kijken naar het principe van het generaliseren.
2. Ik leerde niet alleen dat slurpen pijn oplevert. Ik breidde het uit naar de overtuiging dat het niet voldoen aan de eisen gesteld door iemand die groter en sterker was, verlies aan acceptatie en/of de ervaring van pijn als resultaat opleverde. De kleine wond van het slurpen werd een gapende en kan ongeheeld blijven voor de rest van mijn leven. Hoewel de conditionering een combinatie was van verbaal en fysiek geweld, was de wond zelf emotioneel en werd opgenomen in mijn geest, buiten zicht en na een tijdje voor mij zelfs niet meer bewust aanwezig. Het resultaat, de stimulus-prespons reflex, was levend en wel aanwezig, maar zonder dat ik me dit realiseerde. De reflex had het(mij) overgenomen, ik hoefde er zelfs niet over na te denken. De reflex was een automatisme. Ik had niet geleerd om een ‘brave’ jongen te zijn, maar om geen ‘stoute’ jongen te zijn; daar is een enorm verschil tussen, en het is raadzaam om dat verschil eens nader te bekijken.
Bedankt voor het meedenken over dit belangrijke onderwerp. Het is niet noodzakelijk om elk detail te onthouden. Wat voor mij er uitspringt, is dat emotionele wonden bij iedereen voorkomen, zonder dat het uitmaakt hoe liefdevol en toegewijd onze ouders en andere belangrijke ouderen in ons leven ook waren. Sommige van ons zijn meer beschadigd dan anderen, maar allemaal hebben we verwondingen opgelopen en dragen deze mee van kindertijd, puberteit, adolescentie tot in volwassenheid. Deze wonden vormen de basis voor oordeel, ego, angst en alle andere zware emoties die we ervaren. Veel van mijn tijd werd verspild door het gebruik en uitdenken van strategieën en tactieken welke ik geleerd had om liefde te verdienen; het resultaat van mijn emotionele wonden.
Voor het geval dat het woord “liefde” niet past voor mensen waar je niet zo nauw bij betrokken bent, zoals managers, collega's en oppervlakkige kennissen, vervang het woord liefde dan door het woord “acceptatie”. Acceptatie is in wezen hetzelfde.
Toen ik ouder werd, werden die strategieën en tactieken meer verfijnder en complexer, maar op de achtergrond bleef ik het kind dat slurpte. Mijn strategieën en tactieken hielpen me om me veilig te voelen, niet de kans lopend om afgewezen en dus ongeliefd en ongeaccepteerd te worden. Maak alsjeblieft niet de vergissing dat emotionele verwondingen niet aanwezig zijn, het zijn de grootste blokkades naar spirituele groei en/of een harmonieus leven en bij ieder van ons vaak onzichtbaar werkzaam.
Een andere kijk op emotionele verwonding is beschreven in hoofdstuk 8 – Primaire afscheiding van mijn boek Een Tao van God. Dit hoofdstuk is hieronder weergegeven indien je een andere beschrijving zou wensen.
Voor mij was het belangrijk om te begrijpen hoe mijn emotionele wonden ontstonden (de stimulus-respons reflex en de generalisatie), zodat ik uiteindelijk kon leren hoe ze te helen, en dat is het onderwerp van het volgende deel. Mijn voorstel is; kijk eens bij jezelf hoe jij emotioneel verwond werd, en hoe die wonden, geheeld of niet jouw dagelijkse leven beïnvloeden. Waarom ben jij zoals je nu bent?
Opdat je mag onderscheiden met compassie.
Bijlage 1: Hoofdstuk 8 – Primaire afscheiding, verlating
(uit Een Tao van God – www.TaoOfGod.com)
De primaire afscheiding of het eerste gevoel in de steek gelaten te worden liet zich zien toen ik ontdekte dat de goddelijke liefde waarmee ik geboren was een contrast had: “niet liefhebben.” Met die realisatie viel de sluier en mijn verbinding met god leek verbroken. Nu weet ik wanneer dat gebeurde, hoewel ik dat destijds niet besefte – Ik leefde toen zes jaar.
Zonder dat het uitmaakte hoe zachtaardig of liefdevol de volwassenen in mijn vroege jaren waren, de primaire afscheiding moest plaatsvinden omdat het nodig was dat de sluier viel en ik “vergat” wie ik was. God werd een, voor een klein kind zittend in de kerkbanken, abstracte, onkenbare, en onbereikbare almachtige, terwijl ik het de hele tijd zelf was. Wat een enorme kosmische schijnvertoning!
Het resultaat van deze primaire afscheiding was dat ik leerde dat “niet liefhebben” bestond. Wat ik hiervan maakte was dat liefde; liefhebben en geliefd worden, niet mijn geboorterecht was, maar dat het aan voorwaarden gebonden was en dat het verdiend moest worden. Toen maakte ik kennis met gevaar en angst, twee krachtige emoties die mijn leven voor tientallen jaren zouden vormgeven. Zelfs nu nadat ik kennis heb genomen van de mysteriën zoals die hier in de Tao van God geopenbaard worden, werpen zij hun schaduw waar ik maar ga.
Dit is wat met de val uit de genade in de hof van Eden bedoeld wordt. Dit is het kruis wat Christus naar Golgotha droeg. Dit is wat alle verhalen en vergelijkingen vertellen over hoe de mens door God verbannen werd. Nu weet ik dat noch ik noch iemand anders verbannen is. Wij zijn van, door en met God en in die overeenstemming spelen we dit spel van het herinneren wie Wij zijn.
De primaire afscheiding is nodig voor dit spel, dit experiment. Kan ik mijn goddelijkheid herinneren? Heb ik een of vele levens om de verbinding te herstellen? Niets is voorbestemd, en de uitkomst is immaterieel, want waar het om gaat is, hoe ik het spel speel in deze energetische vorm.
Ik denk dat het helpt me te herinneren dat mijn leven een spel is. Dat ik dat niet altijd zo zie is, is in de kern grappig. Het humoristische is dat ik het mens-zijn, hier rondlopend in mijn mensenpak, zo “serieus” neem, overbezorgd over de valkuilen van het mens-zijn, die ik als “belangrijk” en “veelbetekenend” beschouw, terwijl ze feitelijk voor mijn spirituele zelf weinig meer betekenis hebben dan een film of Tv-show. Iemand beschreef het leven eens als een groot improvisatiespel waarin ik mijn verhaallijn heb, zoals de anderen waarmee ik samenspeel in de bedrijven en scènes van ons leven. Trouw blijvend aan onze karakters, maar door onze vrije wil en keuze, improviseren we onze weg door het leven. Komedie of drama maakt geen verschil als het gordijn open gaat, we spelen onze rol. Vergeet niet op tijd te lachen!
Mijn ervaring. Toen ik zes jaar oud was, speelde ik dat ik mijn vader was (hij was mecanicien) en erg vies werd in de smeerput. Zoals ik het toen zag, deed ik enkel wat mijn vader iedere dag deed en zouden mijn moeder en hij vast erg trots op mij zijn. Dat was niet het geval, want mijn moeder werd woedend en later sloeg mijn vader me voor wat ik gedaan had. Het principe van “niet liefhebben” werd overvloedig en pijnlijk duidelijk. Ik was vastbesloten de regels van het spel te leren om de straf te vermijden en hopelijk “wel liefhebben” te verdienen! Dit was de primaire afscheiding en deze “les” vormde mijn leven voor tientallen jaren.
Mijn primaire afscheiding is een zegening, want het was mijn entreebewijs naar deze theatrale voorstelling, het grootse levensspel op Aarde.
2. Hoe emotionele verwondingen te helen
Emotionele healing is ongetwijfeld een van de lastigste ondernemingen in het leven. Het is de poort om het leven te doen uitgroeien naar harmonie en vervulling. Het is het tegengif voor angst. Met zo’n prachtige voorzet, waarom wachtte ik zolang om ermee te beginnen, en waarom beginnen veel mensen er helemaal niet mee?
In het eerste deel gebruikte ik de conventionele theorie over het aanleren om te omschrijven hoe emotionele verwondingen plaatsvonden. In het kort, stimulusrespons reflexen, of geconditioneerde reacties werden gevormd toen ik probeerde te leren hoe “liefhebben” te verdienen, omdat ik moest erkennen dat ik niet altijd liefdevol behandeld zou worden. De liefde voor het zelf, God en het universum is de belangrijkste behoefte van de mensheid en overtreft in grote mate de behoefte aan de fysieke en materiële verlangens, die we ons steeds zien najagen. Het belang van de reflexen of reacties voortkomend uit het niet geliefd worden, is dat ieder van ons deze bezit in de vorm van emotionele verwondingen. Deze zijn een onoverkomelijke consequentie van de geboorte en het proces van het opgroeien hier en beïnvloedden gedurende miljoenen jaren de menselijke ervaring. Dit is wat ik ontdekt heb en met iedere cel van mijn wezen geloof.
Ik begon pas met het helen van mijn emotionele wonden toen ik de vijftig al gepasseerd was. Ten eerste wist ik niet dat ik emotioneel verwond was en toen ik dat ontdekte, wist ik niet hoe dit te helen. Het kostte me enige jaren om dat te leren. Ten tweede, zelfs nadat ik het proces van healing geleerd had, was het vooruitzicht om dit ook daadwerkelijk te gebruiken weinig aanlokkelijk. Het was vereist om die gebeurtenissen in mijn leven op te zoeken en opnieuw te beleven, waar ik liever helemaal niet aan wilde denken. Ten derde, het was en blijft niet makkelijk om uit te zoeken wat ik moest helen – om die gebeurtenissen te herinneren die werkelijk leidden naar de reflexen en mijn automatische reacties zodat ik de oorzaak van de wonden kon loslaten en ze kon helen.
Verwondingen zijn inherent aan het leven. Waarom is het helen van emotionele wonden geen kwestie van tijd, zoals het helen van fysieke wonden? Als je ooit een wond hebt gehad die is gaan zweren, al was het maar een klein sneetje, dan weet je dat die niet geneest tot het behandeld wordt. Een ander voorbeeld is een korstje waaraan steeds gekrabd wordt tot het open onderliggende weefsel zichtbaar wordt. Ik weet dat dit geen prettige beelden zijn, maar dat zijn emotionele wonden ook niet.
Het verschil is dat emotionele wonden niet fysiek zichtbaar zijn. Ik weet slechts de gevolgen als ze niet behandeld worden, de symptomen zoals woede, angst, haat, depressies, droefheid, onmacht, hulpeloosheid, eenzaamheid, vluchtgedrag en verveling – en de lijst gaat nog veel verder.
Ik ben blij dat ik kan zeggen dat emotionele healing eigenlijk heel eenvoudig is, al is het niet makkelijk voor de meeste mensen, waaronder voor mij. Een emotionele wond blijft open en geneest niet totdat ik besluit het te genezen. Dat kan op verschillende manieren, ik weet niet wat de beste is en ook niet of er wel een beste is, want verschillende mensen worden aangetrokken door de verschillende manieren, die bij hen het beste past. Ik beschrijf er een in mijn boek Een Tao van God. Er is een hoofdstuk dat het proces samenvat en dat staat op het eind van dit deel. Dus als je interesse hebt, neem het dan door, maar voordat je dat doet wil ik nog iets vertellen over de principes die bij het helen van emotionele wonden van belang zijn.
Healing is naar mijn mening een woord dat te breed wordt toegepast. De context waarin ik het woord healing gebruik is die van het bevrijden van symptomen. Healing kan ook de emotionele wond genezen en de mens weer heel maken, maar dat hoeft hier niet, genezen zie ik als het elimineren van de oorzaak van de symptomen, niet alleen het bevrijden van symptomen. Als ik bij voorbeeld hoofdpijn (een symptoom) heb en ik neem een pijnstiller wordt de pijn afgeschermd. Dat is healing, en de pijn kan weer tevoorschijn komen, of de oorzaak wordt aangepakt door mijn lichaam en ik ben genezen. Als de pijn terugkeert, zal ik proberen de oorzaak van de pijn te vinden zodat ik het kan genezen. Het kan zijn dat de glazen in mijn bril niet meer goed zijn en dat ik andere glazen nodig heb om de spanning op mijn ogen te verlichten, dat dit de oorzaak was van mijn hoofdpijn. Dat zou dan de genezing van mijn hoofdpijn zijn. Het behandelen van de symptomen kan tijdelijk effect hebben, maar ook een serieuze oorzaak verborgen houden. Toen ik een keer acute kiespijn had adviseerde mijn tandarts om dagelijks wat aspirines te nemen tot de pijn verdween. Ik deed wat hij zei en dat eindigde in een maagzweer van te veel aspirine.
Dus als ik het over healing heb, heb ik het over het behandelen van de symptomen, zodat het diepere werk van genezing mogelijk wordt. Net als bij de Eerste Hulp in het ziekenhuis worden de symptomen eerst behandeld en als de patiënt stabiel is worden de onderliggende oorzaken aangepakt. Emotionele healing kan mijn emotionele pijn verlichten zodat ik kan beginnen met het genezen van de emotionele wond. Het derde deel van deze serie gaat in op de littekens die zijn blijven zitten bij de emotionele healing waardoor het eventueel mogelijk is de wond te genezen. Laten we eens kijken naar de basisprincipes van emotionele healing.
1. lokaliseer de wond
2. maak de wond schoon
3. verbind het zodat het kan helen en een litteken kan vormen
Dat lijkt veel op het behandelen van een fysieke wond, nietwaar? Het principe is hetzelfde. Volgens mij is het zo, dat elk proces om emotionele wonden te helen deze drie stappen op de een of andere manier volgt.
Hoe kom ik erachter dat ik een wond heb? Als ik open en bewust ben is het makkelijk om eenvoudigweg mijn grootste oordelen over mezelf en anderen te vinden, dit zijn uitwerkingen van mijn emotionele wonden. Krab een oordeel open, en daaronder vind je de emotionele wond. Ik beschrijf het oordeel, bijvoorbeeld; men luistert niet naar wat ik zeg. Ik weet dat dit een oordeel is want ik kan er hevige emoties om ervaren: ik kan kwaad worden op de niet-luisteraars, ik kan denken dat ik niets van belang te zeggen heb, ik kan me ontkend en buitengesloten voelen of ik kan denken dat de luisteraars te dom zijn om me te begrijpen. Er zijn vele keuzes.
De wond lokaliseren gaat om het begrijpen hoe de wond is ontstaan. Het allerbeste is als ik de mogelijkheid heb om de precieze oorzaak te herinneren. Hoe oud was ik? Waar was ik toen? Wie was er nog meer? Wat gebeurde er wat de geconditioneerde reflex, ontworpen om me te beschermen en/of liefde te verdienen, in gang zette? Niet iedereen kan zich dit, de primaire afscheiding – het moment waarin we leerden dat liefde verdiend moest worden en daarbij de mogelijkheid onder ogen zagen dat we dat niet zouden kunnen - in eerste instantie herinneren. Dit is tevens de oorsprong van angst; het besef dat ik ook wel eens niet geliefd zou kunnen worden.
Zelfs als iemand zich niet het moment van de eerste afscheiding kan herinneren, als men in het geheugen teruggaat naar de vroegste ervaring van beoordeeld worden is dat een goed begin. Het helen van dat moment kan de weg openen naar een herinnering van een gebeurtenis daarvoor, dichter bij de eerste ervaring van afscheiding. Het belangrijkste is om ermee te beginnen, waar ik begin maakt minder uit. Dit is het lokaliseren van de wond. Laten we als voorbeeld een stimulus-respons reflex nemen die resulteerde in een emotionele wond. Deze manifesteert zich als mijn tegenzin om mijn waarheid te spreken of misschien zelfs als helemaal niet te spreken. Er valt mij iets op, maar de angst om mij uit te spreken houdt mij stil of vervormt me naar het eens zijn met wat anderen zeggen, ook al klopt het niet met wat ik zie. Als ik het spoor terug volg naar de oorsprong van deze reflex zie ik dat mijn ouders er van uitgingen dat kinderen niet gehoord of gezien mochten worden, en mij straften als ik mijn mond open deed. Het duurde niet lang of de reflex om mijn mond niet open te doen werd een van mijn emotionele wonden die ik als volwassene nog meedraag.
De wond schoonmaken is de volgende stap. Als ik een fysieke wond schoonmaak, verwijder ik het vuil of vreemd materiaal uit de wond en breng ik een antiseptisch middel aan om de schadelijke bacteriën te doden. Als ik een emotionele wond schoonmaak, moet ik de effecten van de gebeurtenis verwijderen die de wond veroorzaakt hebben. Hoe gaat dat te werk? Het vuil in de emotionele wond is de emotie die ik ervoer toen ik gewond werd. Die emotie kon frustratie, shock, woede, teleurstelling of schaamte zijn – het zijn er vele en ze hebben allemaal angst als basis.
Om deze emoties te verwijderen, ga ik terug naar het moment dat de verwonding optrad. Dan her-leef ik die emotie. Deze keer uit ik die emotie met de kracht zoals ik die toen ervaren heb. Toen ik jong was kon ik dat niet, tenzij ik bereid was om nog meer emotionele of/en fysieke pijn te ontvangen. - Grote jongens huilen niet! Je lijkt wel een mietje, zal ik je iets laten voelen waar je echt van moet huilen? – Nu huil ik, al ben ik een grote jongen, ik gil, ik schreeuw, ik sla met een kussen of met mijn vuisten op iets wat onschadelijk is en ik laat de energie van die emotie los, ik laat het universum zien wat ik er van vind! Dat was dat en afgehandeld.
Het uiten of vrijlaten van die emotie is iets erg persoonlijks, maar is nodig voordat healing kan plaatsvinden. De neergaande energie van de eerste wond en alle daaropvolgende versterkingen blijft achter in mijn emotionele lichaam. Het is daarom niet genoeg dat het alleen begrepen wordt wat er gebeurd is, het moet ook gevoeld en geuit worden voordat ik me ervan kan bevrijden. Je doet dat door dat te doen! Die emoties moeten geuit worden, niet alleen begrepen worden. Het ‘O, ja, ik weet nog dat mijn moeder me sloeg toen ik een bord brak, hmmmm’, draagt niet echt bij tot de healing.
Als ik een fysieke wond behandel, doe ik er een antiseptisch middel op als ik het vuil verwijderd heb. Ik voeg ook een antiseptisch middel toe aan mijn emotionele wonden. Het heet liefde en licht. Het vrijlaten van de emotie laat een leegte achter en die vul ik met liefde en licht. Ik vraag simpelweg licht die plaats op te vullen waar mijn emotie die wond zo lang verhinderde te helen. En ik geef liefde aan de gebeurtenis die de wond veroorzaakte in de vorm van het vergeven van wat plaats vond en acceptatie van dat dit belangrijk voor me was om te leren hoe nodig liefde is om een harmonieus en vervullend leven te leiden.
Nu het verband – als ik de behandeling beëindig van mijn fysieke wond doe ik er verband op om te zorgen dat er geen infectie of andere schade optreed. Mijn emotionele wond heeft die bescherming ook nodig. Het verband is compassie (mededogen) met mezelf en ieder ander die bij de verwonding betrokken was. Compassie is de herkenning van dat het een noodzakelijk onderdeel is van de menselijke ervaring. Toen ik verwond werd was dat niet vanwege mij, maar vanwege diegenen die me verwond hebben. Diegenen die me verwond hebben bevonden zich midden in hun eigen lessen en ik zat in het kruisvuur tussen hen en dat wat hen geconfronteerd werd. Dat is vaak moeilijk aan te nemen, maar als ik er zuiver en zonder oordeel over nadenk, kan ik duidelijk zien en begrijpen wat er zich werkelijk afspeelde. De tape die het verband vasthoudt is de laatste stap. Het is het eren en danken van de persoon die de wond toebracht. Dat mag moeilijk lijken om te doen; hoewel, denk er eens aan dat de persoon in kwestie destijds dacht het beste te doen wat binnen zijn/haar mogelijkheden lag, en dat uiteindelijk het helen van deze wond me nu sterker en vrijer maakt, omdat ik nu immuun ben voor deze oude stimulus-respons reflex.
Dit is één manier om emotionele wonden te helen. Het zo kernachtig als ik het maar kan omschrijven. Ik denk dat op de een of andere manier alle wonden op een dergelijke wijze geheeld kunnen worden. Ik heb respect voor diegene onder jullie die deze beschrijving niet van toepassing vinden. Al het een onderscheid is gemaakt vanuit het hart, eer ik wat voor jou wel werkt. Het belangrijkste is dat het proces of methode werkt voor jou, dat is het criterium. Mijn bescheiden voorstel is dat te helen wat nog niet geheeld is. Het werpt zijn vruchten af. Het werpt zijn vruchten af voor jou en voor ieder die je ontmoet. Het werpt zijn vruchten af voor heel de mensheid. Ik denk hierbij aan de woorden van Friedrich Nietzsche; Dat wat ons niet vernietigt, kan ons alleen maar sterker maken.
Het volgende deel is de afronding van deze serie; Het genezen van de littekens van emotionele wonden.
Opdat je mag onderscheiden met compassie.
Bijlage 2: Hoofstuk 25 - Het proces van de healing
Uit Een Tao van God – www.TaoOfGod.com
Het helen van de wonden van de primaire afscheiding - oftewel van de angst dat ik niet geliefd wordt zoals ik ben, is mijn belangrijkste aandachtspunt, omdat ik weet dat ik zonder dit te doen niet de voldoening en harmonie kan ervaren, die overeenkomt met het volledig van mezelf houden. Ik heb een proces geleerd, een methode om te helen. Ook leerde ik dat ik alleen mezelf kan helen. Helaas, niemand anders kan dat voor me doen.
Een proces is een procedure of een methode die keer op keer doorlopen wordt. Gaandeweg kan het steeds verbeterd worden; echter het doel blijft om uiteindelijk dezelfde uitkomst te bereiken. Mijn eigen helingsproces loopt als een rode draad door het boek Een Tao van God heen. In dit hoofdstuk is het mijn bedoeling om dit proces op een plaats samen te vatten, zodat het van het begin tot het einde gelezen kan worden. Ik moet benadrukken dat het mijn proces is en dat ik het graag met jou wil delen met het voorbehoud dat jouw onderscheidingsvermogen nodig is om te bezien in hoeverre het voor jou toepasbaar is. Wat jij kunt gebruiken, dat geef ik in blijdschap.
1. Het begint als ik me bewust word van het oordeel dat ik vind dat het leven anders moet zijn dan het nu is. (Hst. 11-13)
2. Ik maak van wat ik anders wil een verhaal. Ik beschrijf wat gebeurd is (of gebeurt) door woorden te geven aan een begin, een midden en een eind van die gebeurtenis. Dan vat ik het thema of de clou zo kort mogelijk samen. (Hst. 14)
3. Ik verdeel het verhaal in angstbeelden (dat wat niet noodzakelijk waar is maar mogelijkheden die ik zelf verzin, voor het hoe en waarom) en ware feiten, de losse elementen van het verhaal die werkelijk plaatsvonden (de fysieke veranderingen). (Hst. 15)
4. Ik laat de angstbeelden los door de niet-harmonische emoties, die ik aan mijn verzinsel heb geplakt, te uiten. Ik roep mijn vroegste herinnering aan deze onharmonische emotie op en herbeleef die met de bijbehorende uitingen tot die emotie zijn kracht verliest. (Hst. 16)
5. Ik uit mijn dankbaarheid voor de heling van deze donkere plek, door de duisternis waarin de emotie verborgen lag te vullen met wit licht, waardoor ik de mogelijkheid uitsluit dat de losgelaten emotionele energie zich weer aan mij bindt. (Hst. 17)
6. Ik accepteer de feiten als perfect. Acceptatie is niet meer dan naar de feiten kijken en dan kunnen zeggen, dit is wat is gebeurd. Zonder dat het wat zegt over wie dan ook inclusief mezelf. (Hst. 18)
7. Er blijft een reflex bestaan die de herinnering aan de onharmonische emotie in bepaalde situaties oproept. Ik leer mezelf een nieuwe reflex, daarbij gebruik makend van de relevante inzichten vanuit mijn proces. (Hst. 19)
8. Bewustzijn is essentieel om mijn proces aan te roepen en snel het toekomstige tevoorschijn komen van die emotie te herkennen. (Hst. 20)
9. Slecht karma (oogsten wat gezaaid is) verminderd door elke keer dat mijn helingsproces succesvol verloopt. (Hst. 21)
Niemand kan mij helen, dat kan enkel ik.
Mijn proces is het middel waardoor ik geheeld word.
3. De littekens van de emotionele verwondingen genezen
Hoewel ik mijn emotionele wonden heal (zie deel 2), waarom ga ik dan door met het reageren volgens de stimulus-respons reflexen of triggers die bij de verwondingen werden gemaakt? Zelfs na een succesvolle healing word ik getriggerd door situaties die betrekking hebben op de geheelde verwonding. Dat lijkt niet eerlijk, nietwaar? Heb ik er een hoop werk aan gehad om het te helen, en toch voelt het alsof het niet echt geheeld is. Dit gebeurt bij veel mensen, niet alleen bij mij. Veel mensen nemen dan aan dat het healingsproces niet ‘pakte’ en dus herhalen zij het keer op keer met dezelfde terugkomende onharmonische emoties en angsten. Wat is er aan de hand?
De reden dat het healingsproces niet lijkt te werken ligt ten grondslag aan een ander aspect van de leer-theorie. Dit is tevens een fenomeen waar veel healingsprocessen geen rekening mee houden, dus het leek alsof het proces niet werkte, terwijl het dat toch deed.
Toen ik dit uitgezocht had, wist ik dat mijn healing succes had gehad, EN dat er nog een stap nodig was na het healen van de verwonding. Dit noem ik ‘genezen’.
In deel 2 (Hoe emotionele verwondingen te helen), heb ik het emotionele healingsproces vergeleken met het fysieke healingsproces en dit geassocieerd met een verwonding die een fysieke wond als resultaat had. Nu kunnen we in overweging nemen dat een fysieke verwonding na genezing vaak een litteken achterlaat. Soms verdwijnt het litteken met de jaren, maar soms blijft het gedurende het leven totdat het verwijderd wordt. Geheelde emotionele wonden laten ook littekens achter. En hier komt de leer-theorie weer om de hoek kijken.
Ik denk dat een van de beste manieren om te kunnen begrijpen wie we als mensen zijn die is van het concept dat we vier ‘lichamen’ hebben; een fysiek, een emotioneel, een mentaal en een spiritueel lichaam. Als er een wond is gemaakt in het spirituele lichaam, via een (of een combinatie) van de andere drie, wordt er een corresponderende trigger gemaakt in het mentale (gedachte-) lichaam of ego. In een succesvol verlopen healingsproces is het spirituele lichaam geheeld, maar in het mentale lichaam (en eventueel ook in het fysieke) is de trigger nog blijven zitten. Er zit een litteken in het spirituele lichaam, dat wanneer het aangeraakt wordt, de stimulus-respons reflex triggert, zodat het voelt alsof de wond nooit geheeld is.
Als kind werd ik vaak emotioneel verwond door bekritiseerd te worden en dus ontwikkelde ik een stimulus-respons reflex naar kritiek, door defensief te worden als ik bekritiseerd werd. Ik heelde deze wond al enige tijd geleden, maar zag me nog steeds defensief reageren als ik werd bekritiseerd. Was ik niet geheeld? Ik dacht van niet. Dus herhaalde ik de healing en merkte toen ik de gebeurtenis die de wond veroorzaakte herbeleefde dat er niets meer over was dat losgelaten of geuit behoefde te worden. Ik had de emoties met liefde en acceptatie losgelaten en besefte en accepteerde dat het een halteplaats was op de weg die ik gekozen had te gaan, had de betrokkenen vergeven en was dankbaar voor de ervaring. In het kort, ik had alles ‘goed’ gedaan, en waarom werd ik toch nog defensief bij kritiek?
De trigger op kritiek zat in mijn mentale lichaam en was nog volop aanwezig. Uiteindelijk zag ik dat healing op spiritueel niveau geen resultaat had op het verwijderen van de reflex! De twee lichamen houden verband met elkaar maar zijn niet zonder meer verbonden. De reflex zal blindelings in actie komen als de bijbehorende stimulus optreedt – in mijn geval defensief gedrag (response) als ik bekritiseerd word (stimulus). Dit was een hele openbaring!
Dit fenomeen werd het eerst herkend door de Russische wetenschapper en Nobelprijswinnaar Ivan Pavlov, in het begin van de 20e eeuw, toen hij experimenteerde met het voederen van honden begeleid met het luiden van een bel. De honden ontwikkelden een stimulus-respons reflex met het vloeien van speeksel als de etensbel luidde. Toen Pavlov de bel luidde zonder de honden te eten te geven, kwam toch de speekselvloed op gang. Je zou denken dat dit snel zou verdwijnen als er bij de bel geen eten meer geserveerd werd, maar Pavlov ontdekte dat lang nadat hij stopte met het voeren, de honden bleven reageren met speekselvloed bij het luiden van de bel. Nu kan je zeggen dat honden geen mensen zijn, dat wij een vrije wil en vrije keus hebben. Dat is zo, maar de vrije wil opereert op een bewust mentaal niveau en de stimulus-respons reflex op een onbewust mentaal niveau en in dat licht gezien zitten we in hetzelfde schuitje als de honden van Pavlov.
Ik vond het allemaal een beetje oneerlijk toen ik begreep dat de ‘littekens’ van de gehealde emotionele wonden nog steeds de oude gevoelens triggerden die ik had voor de healing. Wat was ik met het healingswerk opgeschoten? Het leek vergeefse moeite. Wat ik ermee opgeschoten was dat de oorzaak van defensief gedrag bij kritiek verwijderd was. Nu had ik de basis waardoor ik de reflex uiteindelijk kon herschrijven en herprogrammeren. Het zou moeite kosten maar het was mogelijk en in het uitvoeren zou de beloning groot zijn. Om het litteken te genezen was het nodig om op mentaal niveau te werken, daar waar de reflex, het litteken, zich nog bevond. Mijn spirituele lichaam was ok; het was mijn mentale lichaam waaraan nog gewerkt moest worden.
Hoe genees ik het litteken zodat de reflex verdwijnt? I ‘LAF’ at it! (eng.; I laugh at it = Ik lach erom!)
LAF is een acroniem van Liefhebben, Accepteren, Vergeven (Love, Accept, Forgive). Voordat de LAF(lach) zich kan doen gelden, was er een gewoonte die ik moest aanleren om LAFing(lachen) mogelijk te maken. Dat is niets meer en minder dan mij bewust te zijn dat er zich een getriggerde reflex kan voordoen. Dat kan makkelijk lijken, maar het bewustzijn te behouden kan heel wat uitdagender zijn dat het op het eerste gezicht lijkt. Als ik me niet bewust ben dat er op een oude knop geduwd wordt, verval ik weer in dezelfde emoties die getriggerd worden door kritiek of wat dan ook, én heb ik niet de tegenwoordigheid van geest om LAF of welke andere techniek te gebruiken om de reflex te wissen.
Bewustzijn wordt mogelijk door waakzaamheid; het naar jezelf kijken. Door waakzaam te zijn doe ik alles wat nodig is. Er werd me verteld om van ‘waakzaam’ een soort mantra te maken, om het in mijn hoofd keer op keer te herhalen totdat ik inderdaad waakzaam werd. Een andere veelgebruikte techniek is een briefje op de spiegel plakken met het woord ‘waakzaam’ erop, weer een ander is het gebruiken van het woord ‘waakzaam’ als password op de PC. Als ik me vaak genoeg blootstel aan het woord ‘waakzaam’ vereenzelvig ik me ermee en word ik waakzaam. Als ik er eenmaal op bedacht ben (‘waakzaam’) dat oude reflexen aanwezig zijn, kan ik mijn bewustzijn oproepen en beginnen met LAFing (lachen met L.A.V.).
Liefde is een zaak van mezelf niet veroordelen voor het getriggerd worden – liefde gaat over het realiseren dat ik geheeld ben van de verwonding. Acceptatie is het eenvoudig toestaan dat de gebeurtenis en de daar uit volgende trigger dingen zijn die nou eenmaal gebeuren en dat het geen ‘betekenis’ heeft. Vergeven is de herkenning dat mij niets aangedaan wordt door wie dan ook die me triggert door op een (verborgen) knopje te drukken – vergeven is niemand de schuld geven.
LAF – Liefde, Acceptatie en Vergeving – bestrijkt het hele veld: mezelf door me lief te hebben met waakzaamheid, dat er triggers bestaan door acceptatie, dat er mensen bestaan die triggeren door vergeving. LAF moet vaak gebeuren om het litteken te genezen en elke keer wordt het eenmaal gebaande pad makkelijker te gaan. Zoals bij de meeste waardevolle ondernemingen in het leven is ook hier doorzetten de sleutel. Onthoud dat waakzaamheid het bewustzijn mogelijk maakt, het bewustzijn dat LAF in werking laat treden. Zo simpel is het, hoewel niet noodzakelijkerwijs gemakkelijk, maar wel een hele overwinning.
Hieronder besluit ik met een gedeelte uit Een Tao van God, wat dieper in gaat op de reflexen die achterblijven als de emotionele healing heeft plaatsgevonden.
Bijlage 3: Hoofdstuk 19 – Reflex en respons
Uit Een Tao van God (www.TaoOfGod.com)
Het zou prachtig zijn als ik eenmaal alle angst en oordeel rond een gebeurtenis in mijn verleden heb losgelaten, ik er voorgoed van af was. Helaas dat is niet zo. Mijn spiritueel lichaam mag dan gereinigd zijn van deze onharmonieuze emotie, het blijft in mijn mentale lichaam achter in de vorm van offensieve en defensieve strategieën en tactieken.
Dat is geen toestand die vreugde brengt. Strategieën en tactieken om mezelf te beschermen en voorwaardelijke liefde te verdienen zijn mijn mentale creaties. Ze zijn aangeleerd en dus gelden de wetten van het aanleren. Die wetten zijn krachtig en onbuigzaam:
· De meeste actie die ik onderneem is een antwoord op de toestand die ik tegenkom.
· Ik ga door met deze acties zo lang als ze waarde lijken te hebben.
· Het actie-reactie fenomeen heet een reflex.
· Een reflex vindt plaats zonder voordeel, bewustzijn of gedachte.
· Ik kan reflexen niet laten verdwijnen, maar ze wel vervangen door nieuwe.
Een nieuw leerproces vindt alleen plaats als er sprake is van bewustzijn.
Het is onvermijdelijk dat mijn mentale lichaam/ego een oude reflex in gang zet, zelfs al heb ik de donkere plek in mijn spirituele lichaam verlicht. Ik zal het angstbeeld ervaren. Ik zal oordelen. Wat is het verschil?
Het verschil ligt in de verlichting van mijn spirituele lichaam, bewerkstelligd door het uiten/ loslaten van de emotie die met het angstbeeld geassocieerd is. Voor angst en oordeel is er nu geen basis meer. Ik hoef er alleen bewustzijn op te hebben om de kettingreactie van angst en veroordeling te stoppen.
De bekende honden van Pavlov gingen door met speeksel aanmaken als de bel ging, zelfs als er geen voedsel werd aangeboden. Ik begin met het in gang zetten van de angst-oordeel reflex en dan roept mijn bewustzijn me en realiseer ik me dat ik geen ‘speeksel’ hoef aan te maken. Ik kan begrijpen dat de acceptatie die ik ervaar door het angstbeeld snel los te laten, veel en veel meer voldoening geeft dan het meegaan in de onharmonieuze emotie die het gevolg is van de angst-oordeel reflex.
Wat is er voor nodig om dit voor elkaar te krijgen?
Toepassen, toepassen, toepassen met de aandacht op bewustzijn zal mettertijd dit leerproces zich steeds meer en completer doen voltrekken. In de tussentijd, vooral als ik ‘faalde’ in mijn bewustzijn, wat pas terugkwam als ik mezelf stevig in de grip van de angst terugvond, accepteer ik mijn ‘tekortkomingen’ en praat mezelf geen schuldgevoelens aan omdat ik niet eerder mijn bewustzijn ‘aanzette’. Het kostte me jaren om deze reflexen aan te leren, en zijn dus ook niet zomaar ineens te vervangen.
Mijn ervaring. Bij het beëindigen van dit boek in 2003 bezat ik nog veel van mijn angstgebaseerde reflexen. Misschien is een van de sterkste nog wel het moeten verdedigen van mezelf als ik bekritiseerd word. De reflex houdt in dat ik de persoon die me ‘beledigde’ verbaal aanval, om uit te vallen naar de ‘belediger’ om hem/haar af te leiden van het zekere weten dat ik onwaardig ben, terwijl mijn uitval het eerder juist bevestigt. Vaak gebeurt het dat als ik kritische vragen krijg, de emoties over het scherm van mijn bewustzijn vliegen, terwijl ik ze vriendelijk wil beantwoorden. Tegenwoordig neemt meestal het bewuste ontwaakte mij het initiatief, voor het boze uitvallen, en kan ik met liefde accepteren; wat er is gezegd, wie het heeft gezegd en vooral mezelf. Als ik dit doe is harmonie het onvermijdelijke resultaat.
Ik herhaal het loslaten van oude op angst en oordeel gebaseerde kettingreacties tot ze niet langer een reflex zijn.
Ron McCray, www.turtlewheel.com
Translated by Peter van der Burg
The original Modest Proposals-writings can be found on:
January 2004 - How Emotional Wounding Happens - Part 1 of a 3 part series: Why am I the way I am?February 2004 - How to Heal Emotional Wounds - Part 2 of a 3 part series: Why am I the way I am?
Also connected:
September 2002- Heal Yourself?
[ Home ] [ Wunjo Weekendopvang - In het kort ] [ Weekendbegeleiding in de praktijk ] [ Wunjo in Deurze ] [ Voor de Kinderen ] [ Onze Visie ] [ Contact Wunjo! ] [ Wunjo Actueel ] [ Relevante Links ]